Over Afra Jonker
Vanuit mijn geboortedorp Avenhorn in West-Friesland, verhuisde ik op mijn 19de naar de grote stad. Het was een verademing, alles was anders, groter, diverser, complex en onbekend. Daarin moest ik als dorpsmeisje uit een eenvoudig milieu mijn weg zien te vinden. Hoe dynamisch, spannend en verrassend deze ontdekkingsreis ook was, ik voelde me ook vaak klein en ondergeschikt. Ik moest ontdekken wie ik was (geweest) en zoeken naar wie ik in deze nieuwe wereld kon zijn.
Na drie jaar studie pedagogiek op de universiteit hield ik die wereld voor gezien. Ik voelde me er niet thuis. Bladerend in een boekje met opleidingen zag ik opeens staan: ‘Academie voor Expressie door Woord en Gebaar’, ik had er nog nooit van gehoord, cultuur had tot dan toe geen enkele bewuste rol in mijn leven gespeeld. Maar een golf van opwinding trok door me heen. Dit gevoel, deze aantrekkingskracht overviel me totaal.
Het werd de tweede grote verandering in mijn leven. Ik stapte wederom een compleet nieuwe wereld binnen. De wereld van creativiteit, waarin je uiting geeft aan gevoelens, aan eigen ideeën, ervaringen analyseert en betekenis geeft. Ik stond open voor alles. Hier werd ook mijn politiek bewustzijn geboren, begrippen als solidariteit, gelijkwaardigheid, vechten tegen onderdrukking, achterstandsgroepen, werden vertrouwd voor mij en leidend in mijn denken en handelen de rest van mijn leven.
Er volgden tien jaren als dramadocent, interessant maar niet voor altijd. Ik kreeg de kans een tweejarige postacademische filmregie-opleiding te volgen. En toen wist ik: dit is wél voor altijd! Ik wil niets anders meer dan met film bezig zijn. Ik kon zelfstandig maker zijn, zelf vorm en inhoud geven aan verhalen die ik wilde vertellen. En die gingen steeds vaker over mensen en groepen met verschillende culturele achtergronden, de spanningen daartussen, het ongelijkwaardig participeren in de samenleving. Tot op de dag van vandaag heeft me dat niet meer losgelaten.
Mijn inspiratie voor een onderwerp haal ik uit het dagelijks leven, wat ik zie, wat ik hoor, wat ik zelf meemaak. Zo is ‘Alles voor de Grutto’ ontstaan doordat een vriend mij over de strijd tussen Natuurmonumenten en de boeren vertelde in het Wormer- en Jisperveld, het fotoboek en documentaire over de politiekapel in Paramaribo door mijn regelmatig verblijf in Suriname en toenemende interesse in het kolonialisme. Een bezoek aan vrienden op Bonaire in 2011 leidde tot de documentaire Nos Boneiru.
Ik heb inmiddels ontdekt wie ik wil zijn, twijfels en onzekerheid zijn gebleven. Gelukkig.